Sindromi i zorrës së irritueshme është një çrregullim funksional I traktit tretës që karakterizohet nga dhimbje barku dhe alterime të jashtëqitjes në mungesë të një sëmundje organike specifike. Studimet kanë treguar se sindromi i zorrës së irritueshme është prezent në 10-20% të populates me një prevalencë në rritje.

Cilat janë shenjat e sindromit të zorrës së irritueshme (SZI)?

Shenjat kryesore janë:

1. Alterime të jashtëqitjes

2. Dhimbje barku

3. Fryrje barku

Alterimet në jashtëqitje mund të kenë karakteristikat e mëposhtme:

• Pacientët që paraqiten me konstipacion mund të ankohen për feçe të forta, jashtëqitje të dhimbshme, rezistencë ndaj laksativëve

• Pacientët që paraqiten me diarre mund të ankohen për feçe të ujshme dhe të herëpashershme apo ndjesi urgjence për të defekuar

• Pacientët mund të ankohen që herë kanë diarre, herë konstipacion

Karakteristikat e dhimbjes së barkut:

• Dhimbje difuze

• Zona tipike të dhimbjes përfshijnë: pjesa e poshtme e barkut, sidomos kuadrati i poshtëm i majtë

• Zakonisht dhimbja është e vazhdueshme, por pacientët mund të kenë episode akute me dhimbje të fortë, të mprehtë

• Dhimbja përforcohet pas ushqimit

• Dhimbja lehtësohet nga jashtëqitja, por nuk e qetëson plotësisht atë

Si vendoset diagnoza?

Sipas kritereve të Romës IV për të vendosur diagnozën e zorrës së irrituar pacientët të kenë dhimbje abdominale të përsëritur mesatarisht të paktën 1 ditë në javë për 3 muaj që shoqërohet me dy ose më tepër nga shenjat e mëposhtme:

• Dhimbja ndikohet nga defekimi (shtohet ose lehtësohet)

• Pacienti ka alterime të jashtëqitjes (diarre, konstipacion ose të dyja)

• Ndryshime në formën dhe pamjen e feçeve

Shoqata Amerikane e Gastroenterologjisë nuk rekomandon kryerjen e testeve laboratorike apo imazherike në pacientë më të rinj se 50 vjeç që prezantohen me simptoma tipike të sindromit të zorrës së irrituar dhe pa shenjat “alarmuese” të mëposhtme:

1. Humbje në peshë

2. Anemi ferrodeficitare

3. Histori familjare për sëmundje gastrointestinale

Testet për të përjashtuar çrregullime që nuk lidhen me sindromin e zorrës së irrituar përfshijnë:

• Gjak komplet dhe hapje e gjakut në lamë për të përjashtuar aneminë, infeksione të mundshme apo inflamacion të zorrës

• Paneli metabolik për të vlerësuar çrregullime metabolike dhe për të përjashtuar dehidrimin, anomaly elektrolitike në pacientë me diarre

• Ekzaminime të feçeve për të zbuluar infeksione parazitike, patogjenë enterikë, leukocyte, toksinat e C. Difficile…

Menaxhimi

Menaxhimi primar i pacientëve me sindromin e zorrës së irrituar konsiston në mbajtjen e një regjimi ushqimor të duhur. Rekomandimet dietike përfshijnë:

• Suplemente fibrash të cilat mund të përmirësojnë simptomat e diarresë dhe konstipacionit

• Përbërjet polikarbofile (si psh. Citrucel, FiberCon) prodhojnë më pak gazra krahasuar me përbërjet e psiliumit (psh. Metamucil)

• Pacientëve u rekomandohet të pijnë sa më tepër ujë, sidomos ata që ankohen për konstipacion

• Shmangia e kafeinës redukton ankthin dhe përkeqësimin e simptomave

• Shmangia e legumeve redukton fryrjen e barkut

• Laktoza, fruktoza, dhe FODMAPs (oligosakaridet, disakaridet, monosakaridet dhe karbohidratet me zinxhir të shkurtër) duhet të përdoren në sasi të limituar te këta individë

• Rekomandohet marrja e probiotikëve